Herstel na trauma. Een aantal jaren geleden werd ik getipt op het boek Traumasporen van Bessel van der Kolk. In dit boek werd de nieuwste visie op posttraumatische stress uitgewerkt en tevens gaf het een overzicht van methodes die werken bij het herstel na trauma. Eén van deze methodes is Internal Family Systems (IFS). Nadat ik mij erin verdiept had, sprak het mij zodanig aan dat ik de internationale opleidingen ben gaan volgen. Mijn rol als coach en therapeut is ook anders dan bij vele andere methodes omdat mijn rol veel meer ‘diendend’ is. Ik faciliteer de cliënt in zijn/haar interne ‘ontdekkingsreis’. Het grootste deel van de dialoog vindt intern plaats tussen de cliënt en zijn subpersoonlijkheden (delen), die in deze methode het interne familiesysteem heet.
Wat mij het meest aanspreekt, is dat het een hele liefdevolle methode is, die stap voor stap leidt tot verzachting, heling en zelfs transformatie. Het onderstaande filmpje geeft een uitleg op hoofdlijnen over Internal Family Systems.
WAT IS INTERNAL FAMILY SYSTEMS?
Internal Family Systems is meer dan 30 jaar geleden min of meer bij toeval ontstaan. Richard Schwartz was destijds familietherapeut en raakte in de begintijd van zijn loopbaan regelmatig gefrustreerd wanneer cliënten terugvielen in hun gedrag. Zoekende naar een oplossing, ontdekte hij dat cliënten beschikte over verschillende subpersoonlijkheden. En dat die qua onderlinge dynamiek gelijkenissen vertoonden met het externe familiesysteem.
Dat inspireerde hem om zijn werkwijze voor familietherapie te vertalen naar het interne familiesysteem. Inmiddels zijn we ruim 30 jaar verder en is IFS een internationaal beproefde methode. Zeker nadat Van der Kolk IFS noemde als één van de meest effectieve methodes voor herstel na trauma, is IFS enorm in populariteit gegroeid.
De werkwijze van IFS is erop gericht de relatie met je innerlijke familiesysteem te verbeteren. Je sluit als het ware vriendschap met al je delen. Dus ook met die aspecten in jezelf waarmee je vaak niet op goede voet staat en waar je ‘last van hebt’. Dit is op zichzelf al een unieke stap omdat we hier vaak juist vanaf willen. IFS is dan ook een uitermate vriendelijke methode die intern de relaties herstelt.
ZELF EN BANNELINGEN
IFS onderscheidt intern vier verschillende ‘entiteiten’. Om te beginnen is er Zelf; de kern die in ieder van ons aanwezig is en nooit aangetast kan raken. Zelf beschikt over ‘oordeelloze kwaliteiten’ die helend werken zoals kalmte, helderheid, compassie, verbinding, nieuwsgierigheid, moed, vertrouwen en creativiteit. Daarnaast kent IFS ‘bannelingen’. Dat zijn vaak jonge delen die na een traumatische gebeurtenis in het verleden in het onbewuste terecht zijn gekomen. Daar zitten ze als het ware opgesloten en te wachten op ‘verlossing’.
De ervaring van de traumatische gebeurtenis was destijds zo ontregelend voor het systeem dat het tot allerlei beschermingsconstructies heeft geleid. In IFS noemen ze dit de ‘beschermers’. Sommige beschermers werken pro-actief om te voorkomen dat je een dergelijke kwetsuren nogmaals oploopt. Die pro-actieven zijn de ‘managers’ van het systeem. Daarnaast zijn er ook nog de ‘brandweerlieden’ die meer reactief te werk gaan op het moment dat de pijn van de bannelingen toch wordt aangeraakt. Deze brandweerlieden zetten allerlei tactieken in om de aangeraakte pijn af te dekken.
De innerlijke beschermers zijn dus ooit actief geworden op het moment van de kwetsuren. Ze hanteren veelal extreme strategieën waardoor het interne systeem uit balans is geraakt. Bovendien zijn deze rollen bevroren geraakt in tijd. Wat zoveel wil zeggen dat ze niet met je mee ontwikkelen. En dus gebeurt het vaak, dat na verloop van tijd, je er last van gaat krijgen en verandering nodig is.
“THERE ARE NO BAD PARTS”
Die verandering (het herstel na trauma) gaat via de weg van acceptatie en waardering. En dat maakt IFS een hele mooi methode om te ondergaan (en als therapeut om mee te werken). Tijdens het interne onderzoeksproces ga je je interne delen leren kennen en ga je ontdekken dat ze altijd vanuit een positieve intentie hun werk verrichten. Daarom is er binnen IFS ook het gezegde ‘there are no bad parts’.
Wanneer het tot je doordringt, dat ieder deel met de beste intentie voor jou aan de slag is, ontstaat er vanzelf waardering. En wanneer deze beschermende delen jouw acceptatie en waardering gaan voelen, raken ze ook weer wat meer ontspannen. En durven ze meer te vertrouwen op jouw Zelfsturing. Stap voor stap zullen ze ook toestemming geven om intern contact te maken met de onderliggende ‘wond’.
Zodra het contact tussen jouw Zelf en je interne delen plaatsvindt, treedt er ook heling op. En dat is voor iedereen een hele bijzondere ervaring. De bewustwording dat er in jou een kracht zit die kan ‘helen’. En dat die Zelfkracht jou iets brengt wat niemand anders ooit voor jou kan doen.’ Je gaat ervaren dat dit Zelf enerzijds de schade herstelt die ooit bij jou is ontstaan na de traumatische ervaring. En anderzijds ga je ervaren dat de verbinding tussen Zelf en je delen uniek is; dat deze verbinding voortkomt vanuit echte acceptatie en liefde.
Al deze ervaringen geven veel vertrouwen en rust. Een innerlijk weten dat er een weg is die je meer grip geeft, meer op eigen benen brengt en waarmee je meer balans en mildheid kunt ervaren. Het maakt vaak ook nieuwsgierig naar wat er nog meer mogelijk is. Onder deze link vind je een opgave van alle IFS Practitioners. Als je het eens wilt ervaren, neem dan gerust contact met mij op.