In mijn werk speelt het erkennen van mensen een belangrijke rol. Gezien en gehoord worden is een fundamentele behoefte. Blijft dat uit dan is dat voor mensen een ‘stressor’. Toen ik vorig jaar ‘Deep Democracy’ als methode tegenkwam, wist ik direct dat ik me daarin als facilitator wilde scholen. Wat is Deep Democracy? En wat kun je ermee?
Als je niet wordt gehoord, zakt het commitment en eigenaarschap
Wij mensen zijn groepsdieren. Het is ons oerinstinct om onderdeel te willen zijn van een groep. Ooit was het keiharde voorwaarde om te overleven. En dat mechanisme is er nog steeds. Gehoord worden, is de bevestiging dat je er toe doet en dat je plek in de groep veilig is. Als dat niet het geval is, heeft dat impact op ons systeem en worden we terughoudend. We vertrouwen het niet meer, we houden ons in en zeggen niet meer wat er gezegd moet worden.
Dat wil zeggen, we zeggen het niet meer hardop in de groep. Maar dat wat gezegd moet worden, vindt altijd zijn eigen weg. Zo ontstaat sabotagegedrag. In de meest milde vorm is dat humor (wordt vaak niet als sabotage herkend). Of in het ergste geval vertrek (zie afbeelding). Sabotagegedrag is niet alleen destructief, het is ook doodzonde want er gaat op die manier veel ‘wijsheid’ verloren.
Met sterke mensen en zwakke relaties kun je niet bouwen
In het boek van Jitske Cramer staat een mooi citaat van Jan Bommerez: “je kunt met sterke mensen en zwakke relaties geen goede organisatie bouwen, maar met sterke relaties en gewone mensen wel’.
In het boek zegt Jitkse over relaties: “Deep Democracy kijkt naar de groep als een levend geheel van onderlinge relaties. Hiermee zijn niet de afzonderlijke individuen het vertrekpunt maar het geheel aan verbindingen tussen mensen. Deze bundeling van relaties wordt gezien als de ‘levensader’ van een groep. Wanneer je deze levensader ontkent en ratio en cijfers belangrijker maakt dan gevoelens en dromen, dan raken mensen verveeld, uitgeput en geïrriteerd.
Het zijn niet de afzonderlijke mensen in het team die zorgen voor succes of verlies maar de samenhang tussen alle gedragingen, emoties, gedachten en ervaringen. Ieder individu komt alleen in samenhang met anderen tot zijn recht. Individuen zijn geen aparte eenheden maar onderdeel van de groep en de groep is onderdeel van ieder individu. Onuitgesproken emoties en ideeën zijn niet van de afzonderlijke individuen maar van de groep”.
De wijsheid van de groep
De kerngedachte van Deep Democracy is dat iedere stem telt en dat besluitvorming wijzer wordt als zowel de meerderheidsstem als de minderheidsstem zijn ‘toegevoegde waarde’ kan laten zien. We hebben vaak de neiging om te willen horen wat ons past. Maar daar worden beslissingen niet beter van en het gaat ten koste van betrokkenheid en commitment.
Conflict is goud
Het mooie van Deep Democracy is dat het mensen uitnodigt om een issue van alle kanten te bekijken. Een belangrijk element daarbij is dat alles wat gezegd wordt door de facilitator van de boodschapper wordt losgekoppeld. Op die manier voorkom je dat er zondebokken ontstaan en wordt het makkelijker en veiliger voor mensen om hun mening te uiten. Dus ook al is er in aanvang geen veiligheid, dat ontstaat vanzelf door de methode.
Deep Democracy bestaat uit vier stappen om zo tot diep democratische besluiten te komen. Soms neem je die stappen heel snel achter elkaar en soms duurt het wat langer, bijvoorbeeld in geval van een conflict. Dan is er nog een stap vijf.
Conflicten worden met beide handen vast gepakt. Vanuit de wetenschap dat juist het verkennen van de verschillen leidt tot innovatieve oplossingen, duurzame besluiten, wijsheid en transformatie.
Deep Democracy. Wat heb jij nodig?
Deep Democracy is een rijke methode die je overal kunt toepassen. Om je daarin als facilitator te bekwamen zijn er vier levels die je je eigen moet maken. Maar er is ook ‘laag hangend fruit’ dat ik je graag wil aanreiken. Probeer de eerstvolgende keer als je met een groep een besluit neemt het volgende: sta op moment van besluitvorming stil bij diegene die graag een ander besluit hadden gezien en zeg het volgende: ‘Sorry, het is niet geworden wat jij wilt. Wat heb jij nodig om mee te kunnen gaan in het meerderheidsbesluit?’ Alles wat hier dan genoemd wordt, voeg je vervolgens toe aan het besluit . De kans is groot dat je bij herstemming komt tot algehele instemming. Zo niet, dan is er nog werk aan de winkel. Hoe dan ook, met Deep Democracy kom je vrijwel altijd uit bij 100% gedragen besluiten. Dat heeft de methode de afgelopen jaren op vrijwel alle terreinen bewezen. Wil je er meer over weten kijk dan op www.deep-democracy.net
‘KERNzicht’ is het blog van Jeanne Estourgie-Roefs over interessante ontwikkelingen en inzichten, inspirerende mensen en ‘eigen gedachten’ over persoonlijke ontwikkeling en groepsontwikkeling.