COACH EN PSYCHOSOCIAAL THERAPEUT
Ik werk als coach en psychosociaal therapeut. Vaak krijg ik de vraag wat eigenlijk het verschil is? En wat bovendien het onderscheid is ten opzichte van bijvoorbeeld een psycholoog of een psychotherapeut? Voor een goed overzicht heb ik de meest voorkomende titels in psychologische begeleiding en geestelijke gezondheidszorg (GGZ) op een rij gezet. In het algemeen kun je zeggen dat de verschillen tussen al deze vormen van begeleiding en behandeling te maken hebben met de mate van complexiteit.
COACH
Coaching is meer praktisch en vooral toekomstgericht. Meestal is er een duidelijke ontwikkelvraag op gebied van persoonlijke ontwikkeling of vaardigheden. De begeleiding is deels gericht op het verkrijgen van inzicht en bewustwording en het vergroten van het zelfvertrouwen. Daarnaast geeft een coach handvatten die helpen bij het verkennen, ontwikkelen en toepassen van de eigen mogelijkheden.
Coach is geen beschermde titel; iedereen mag zich coach noemen en het aanbod van coachingsopleidingen is zeer divers. Afhankelijk van de opleiding kan een coach zich specialiseren in o.a. persoonlijke coaching, team- en/of organisatiecoaching. Volgens het Europese kwaliteitskeurmerk voor professionele coaches (EIA) zijn er vier niveaus, afhankelijk van ervaring en achtergrond: foundation, practitioner, senior practitioner en master practitioner.
PSYCHOSOCIAAL THERAPEUT
Een psychosociaal therapeut is hbo geschoold en kan vanuit die basis ook belemmerende patronen en dieper liggende blokkades onderzoeken. Dit is vooral zinvol als er sprake is van mentale blokkades of andere psychische klachten. Met behulp van gesprekken helpt een psychosociaal therapeut de onderliggende oorzaken naar boven te brengen zodat er meer inzicht ontstaat in de niet functionele patronen van denken, voelen en doen. Vanuit dit inzicht werkt de cliënt, onder begeleiding aan nieuwe functionele patronen.
Een psychosociaal therapeut is vaak door extra opleidingen ook nog gespecialiseerd in aanvullende vormen van therapie. Zo heb ik mij met diverse opleidingen gespecialiseerd als traumatherapeut.
De titel therapeut is niet beschermd. Iedereen mag zich zo noemen. Wel kan een therapeut zich laten registreren, wanneer o.a. een hiervoor geaccrediteerde hbo-opleiding is gevolgd. Ikzelf ben geregistreerd bij NFG en RBCZ.
PSYCHOLOOG
Een psycholoog heeft psychologie gestudeerd aan een universiteit en maakt veelal gebruik van gesprekstherapie. Welke andere vormen van therapie een psycholoog aanbiedt, is afhankelijk van de aanvullende opleidingen. Een psycholoog mag wel begeleiden maar mag geen DSM-diagnoses stellen, zoals o.a. de GZ-psycholoog.
De titel psycholoog is niet beschermd; iedereen mag zich psycholoog noemen. Wel kan iemand met een master in psychologie én voldoende werkervaring zich laten registreren bij het Nederlandse Instituut van Psychologen (NIP).
Is er na de masteropleiding psychologie nog een gespecialiseerde tweejarige postacademische opleiding gevolgd dan is registratie mogelijk als bijvoorbeeld kinder- en jeugdpsycholoog, arbeids- en organisatiepsycholoog of psycholoog Arbeid en Gezondheid.
GZ-PSYCHOLOOG
Een gezondheidspsycholoog (GZ-psycholoog) heeft na de master studie psychologie, (ortho)pedagogiek of geestelijke gezondheidskunde een postdoctorale beroepsopleiding van twee jaar gevolgd. Een GZ psycholoog is bevoegd om een DSM-diagnose te stellen en behandelt zelfstandig psychische stoornissen, problemen in de levenssfeer en psychische aspecten die samengaan met lichamelijke ziektes, invaliditeit en handicaps.
De titel GZ-psychologen is beschermd en geregistreerd in het BIG-register (Beroepen Individuele Gezondheidszorg).
PSYCHOTHERAPEUT
De psychotherapeut heeft na de master studie psychologie, (ortho)pedagogiek of geestelijke gezondheidskunde een vierjarige gespecialiseerde postdoctorale beroepsopleiding gevolgd. Voor GZ-psychologen duurt deze opleiding 3 jaar.
Een psychotherapeut is bevoegd voor het classificeren van psychische stoornissen en behandelt cliënten met complexe psychische problemen die vaak in de persoonlijkheid zijn geworteld. Zoals bijvoorbeeld angst- en stemmings-stoornissen, persoonlijkheids-problematiek, identiteitsstoornissen en gedragsstoornissen.
Alleen iemand die is ingeschreven in het BIG-register Psychotherapeut mag de beroepstitel psychotherapeut gebruiken. Iemand die aangeeft therapeut te zijn met een praktijk voor psychotherapie of te beschikken over een Europese registratie (ECP) is doorgaans géén psychotherapeut.
KLINISCH PSYCHOLOOG
Een klinisch psycholoog heeft na de opleiding voor GZ-psycholoog, nog de vierjarige aanvullende opleiding gevolgd. Een klinisch psycholoog diagnosticeert en behandelt complexe problematiek. De titel klinisch psycholoog is beschermd en is opgenomen in het BIG-register.
PSYCHIATER
Een psychiater is een medisch specialist die zich heeft gespecialiseerd in de psychiatrie. Een psychiater is bevoegd voor het classificeren van psychische stoornissen, medicatie voor te schrijven, lichamelijk onderzoek te doen en laboratoriumtests aan te vragen en te interpreteren.De titel psychiater is beschermd en opgenomen in het BIG-register